Dolina Pilicy charakteryzuje się niecodzienną budową. Występuje przy niej wiele wysokich krawędzi, które zbudowane są z glin morenowych. Skarpy te ze względu na podłoże porośnięte są różnego typu zaroślami, natomiast wysoczyzny zajmują sady a często również lasy.

Obecnie Pilica raczej nie wylewa, co ma niekorzystny wpływ na wysuszoną okoliczną glebę. Mimo tego, możemy spotkać na tych terenach bardzo zróżnicowaną roślinność. W otoczeniu rzeki i towarzyszących zbiorników możemy spotkać trzcinowiska oraz wilgotne łąki, na które wkraczają łozowiska. W dalszej odległości od Pilicy występują również łąki suche i pastwiska, na których granicy pojawiają się rośliny torfowiskowe i szuwarowe. Samych roślin naczyniowych na tych terenach wyróżnia się około 800 gatunków. Z roślin chronionych warto znać między innymi: goździka pysznego, rosiczkę okrągłolistną, kruszczyka błotnego, czy mącznicę lekarską.